Stratovolkan Süphan Dağı
Süphan Dağı, deniz seviyesinden 4.050 metre yüksekliğe ve 2.000 km2'ye yayılan ürünleriyle Türkiye'nin en önemli Kuvaterner volkanlarından biridir. Katmanlı volkanik yapıya sahip kompleksin krateri plaka benzeri bir başlık ile kapatılmıştır (Güner ve Şaroğlu, 1987). Zirvesinde biri kraterde, diğeri ise krateri örten riyolit kubbesinde olmak üzere iki göl bulunmaktadır (Özdemir vd., 2011). Ana koninin yanı sıra yanardağın farklı yerlerinde 25 adet monogenetik parazitik yapı (kubbeler, tepeler) oluşmuştur.Yanardağın güney ucunda, gölüyle dikkat çeken 15 kilometre çapındaki Aygır Maar yer alıyor. Subfan volkanizmasının ürünleri, bazaltikten riyolite kadar değişen, alkali ve kalk-alkali serileri arasında geçiş yapan dilimler, kubbeler ve piroklastlardan oluşur.
Alanın Tanımı: Süphan Dağı ÖDA’sı, Van Gölü’nün 10 km kuzeyinde yer alan büyük volkanik bir dağdır. Koni şeklindeki dağ, kuzeydoğudaki Ağrı Dağı ve güneybatıda ki Nemrut Dağı arasından yükselmiştir. Ağrı Dağı’ndan sonra Türkiye’nin ikinci en yüksek volkanik dağıdır. Yaklaşık 12 kilometre uzunluğundaki dağın çevresinde daha geniş bir alan kaplayan lav örtüsü uzanır. Dağın eteklerinde Aygır ve Süte gölleri bulunur. ÖDA’da dağcılık faaliyetleri yapılır.
Habitatlar: Dağın kurak yamaçlarında dağ bozkırları geniş alanlar kaplar. Süphan Dağı’nın en yüksek bölümleri yıl boyunca büyük ölçüde karla kaplıdır. Süphan Dağı’nda orman bitki örtüsü son derece azdır. Dağın güney yamaçlarında seyrek çalı toplulukları göze çarpar.
Türler: Süphan Dağı bitki türleri açısından zengindir. ÖDA ülkemize endemik birçok bitki türünü bünyesinde barındırmaktadır. Isatis undulata, Marrubium vanense, Paracaryum leptophyllum, Salvia odontochlamys ve Verbascum coronopifolium alanda bulunan ve nesli tehlike altında olan türlerin en önemlileridir.
Süphan kertenkelesi (Eremias suphani) Türkiye’ye endemik ve dar yayılışlı bir tür olup adını bu ÖDA’dan alır. Alan başta yırtıcılar olmak üzere kuş türleri için de bölgesel ölçekte önem taşımaktadır. Sakallı akbaba (Gypaetus barbatus) alanda üreyen öncelikli kuş türlerinden biridir.
Alan Kullanımı: Alandaki temel insan faaliyeti hayvancılıktır. Halk geçimini çoğunluğu küçükbaş olan hayvanların yaylalarda otlatılması ile sağlamaktadır. Az miktardaki tarım alanlarında hayvan yemi üretimi ve ihtiyacı karşılama amaçlı üretim yapılmaktadır.
Süphan Dağı dağ sporları için oldukça popüler bir merkezdir. Bunun yanında Aygır Gölü piknik alanı olarak bölge halkı tarafından kullanılmaktadır.
Tehditler: İklim şartları nedeniyle kısa bir gelişme dönemine sahip alanın bitki örtüsü aşırı otlatma baskısı altındadır.
Dağın doğu eteklerinde bulunan radyo-ling istasyon yolu bozkır bitki örtüsünü kısmen de olsa tahrip etmiştir. Tarım alanlarının genişlemesi bozkır ekosistemini etkileyen diğer bir tehdittir. Reçine içeriğinden dolayı tezek tutuşturulmasında kullanılan geven (Astragalus sp.) ve çoban yastığı (Acantholimon sp.) gibi bitkilerin yoğun yumak oluşturan türleri alandan sökülmektedir.
Koruma Çalışmaları: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Biyoloji Bölümü alanda araştırma çalışmalarını yürütmektedir.
Yerel İlgi Sahipleri: Bitlis Valiliği; Ağrı Valiliği; Bitlis İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Ağrı İl Çevre ve Orman Müdürlüğü; Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü; Yüzüncü Yıl Üniversitesi Kuş Gözlem Topluluğu; Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı Doğa Sporları Topluluğu (YÜDAST).
Sosyal medyamızdan bizi takip etmek için buraya tıklayınız.
Bir başka yazımız olan, “Ağrı Gezilecek En İyi Turistik Yerler” okumak ve incelemek isterseniz buraya tıklayın
